31 maja 2019 roku uczniowie klas VIII i VII z ZSP w Rakowie pod opieką pań: Anny Foryś, Mari Sobieraj i Agaty Wach oraz pod kierownictwem pani Katarzyny Szot uczestniczyli w wycieczce Wadowice - Oświęcim. W ramach realizacji edukacji patriotycznej oraz zadań Programu Wychowawczego Szkoły zwiedzali: Dom Karola Wojtyły - Jana Pawła II, Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz – Birkenau.
Wadowice - miasto urodzin Karola Wojtyły
Na miejsce do rodzinnego miasta św. Jana Pawła II dotarliśmy około godziny 10.00. Następnie poszliśmy na spacer po wadowickim rynku, którego największą atrakcją były papieskie kremówki. Zwiedzanie zaczęliśmy od Bazyliki Mniejszej Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny, która jest ściśle związana z Janem Pawłem II. Tu mieliśmy okazję podziwiać Chrzcielnicę, przy której został ochrzczony mały Lolek, tu modlił się, służył do mszy św., przyjął sakrament bierzmowania i odprawił mszę prymicyjną. Około 10:30 podzieliliśmy się na dwie grupy i rozpoczęliśmy zwiedzanie Domu Rodzinnego Jana Pawła II, obecnie nowoczesnego muzeum poświęconego Jego pamięci. Po budynku oprowadziła nas przewodniczka, która opowiadała nam o życiu Papieża Polaka W obiekcie znajdowały się między innymi trzy pomieszczenia, w których spędził On swoje dzieciństwo. Pod koniec zaplanowanej trasy mogliśmy zrobić sobie pamiątkowe zdjęcia , oraz kupić pamiątki. Następnie ruszyliśmy w dalszą drogę do Oświęcimia.
Oświęcim - Muzeum Auschwitz-Birkenau
Muzeum w Oświęcimiu i Brzezince, które powstało w 1947 roku. Wyjazd miał na celu zapoznanie uczniów z historią obozu, w którym podczas drugiej wojny światowej zginęło wiele milionów ludzi różnych narodowości, a którą do tej pory znaliśmy tylko z lekcji.
Aby dostać się na teren obozu, podzieleni na dwie grupy musieliśmy przejść przez bramki wykrywające metal, następnie zabieraliśmy słuchawki. Tak przygotowani do zwiedzania weszliśmy na teren byłego obozu, gdzie tuż przy bramie z napisem: „Arbeit macht frei” czekali na nas pani i pan przewodnik.
Zwiedzanie rozpoczęliśmy od bloku pełniącego funkcję więzienia. Tam poznaliśmy historię ojca Maksymiliana Kolbego i Gajowniczka.
Kolejnym miejscem, które zobaczyliśmy była ściana straceń, gdzie wykonywane były wyroki na więźniach. Następnie udaliśmy się do bloku poświęconego historii Żydów w obozie.
W jednej z sal, na dużych ekranach wyświetlane były przemówienia nazistów, stanowiące dowód na to, że planowali oni eksterminację Żydów jeszcze przed rozpoczęciem wojny. W sali obok znajdowała się olbrzymia księga z nazwiskami 4 milionów Żydów, których udało się zidentyfikować. Księga ta robiła naprawdę ogromne wrażenie. Przewodniczka nie raz przypominała, że wszyscy ludzie, którzy trafili do obozu, myśleli, że jadą do miejsca, gdzie będą mieli zapewnione mieszkanie oraz pracę. Przywozili ze sobą przedmioty codziennego użytku oraz swoje prywatne rzeczy, które później, na terenie obozu, musieli oddać. Z przedmiotów tych utworzono osobne wystawy. Jedna z nich przedstawiała ogromną górę garnków, kolejna kilka tysięcy par butów. Dużą przestrzeń zajmowały też podpisane walizki. Kiedy okazało się, że galeria z włosami jest niedostępna, byliśmy zawiedzeni. Wszyscy chcieli zobaczyć warkoczyk, o którym Tadeusz Różewicz pisał w swoim wierszu.
Przechodząc obok domu komendanta obozu, skierowaliśmy się do budynku będącego w czasie wojny komorą gazową połączoną z krematorium. W komorze gazowej za pomocą gazu o nazwie cyklon B, który początkowo stosowano do tępienia gryzoni, zaczęto masowo zabijać ludzi.
Tam zwiedzanie Auschwitz dobiegło końca i po oddaniu sprzętu udaliśmy się do autokaru, którym przejechaliśmy do następnej części obozu.
Drugi etap wycieczki stanowił dawny obóz w Brzezince, który powstał na terenie wysiedlonej wioski. W całości został zbudowany przez więźniów obozu w Oświęcimiu.
Na samym początku pani przewodnik pokazała nam oryginalny wagon, którym przywożono do obozu ludzi. Istotnym elementem tego miejsca jest pomnik upamiętniający ofiary obozu. Każdy może inaczej zinterpretować jego symbolikę. Duża część obozu została zniszczona przez Niemców opuszczających to miejsce zimą 1945 roku.
Zachowały się jednak murowane baraki, które zajmowali więźniowie. Panowały w nich nieludzkie warunki: duża wilgoć, brud, zbyt mało miejsca, rozpowszechnianie się chorób, biegały szczury.
Na koniec zwiedzania pani przewodnik przytoczyła słowa pewnego mężczyzny. Powiedział on, że jeśli będziemy znali i pamiętali tę historię, to ona się nie powtórzy, a jeśli zapomnimy, może wydarzyć się znowu. Dodała też, żebyśmy doceniali to, co mamy, bo bardzo łatwo możemy to wszystko stracić. Pełni zadumy wróciliśmy do domów. Wycieczka ta była ważną lekcją w naszym życiu. Z całą pewnością zapamiętamy ją na długo.
AUSCHWITZ jest dla świata symbolem terroru i ludobójstwa. Obiekt wpisany jest na listę UNESCO. Utworzony został przez Niemców w połowie 1940 roku na przedmieściach Oświęcimia, początkowo był miejscem przetrzymywania głównie Polaków, jako więźniów politycznych, a od 1942 roku stał się równocześnie jednym z kilku ośrodków ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej - niemieckiego planu zlikwidowania Żydów zamieszkujących okupowane przez III Rzeszę tereny. BIRKENAU w pobliskiej Brzezince, powstał dla masowej zagłady Żydów. Na wielkim obszarze stoją tu rzędy drewnianych baraków, w których przetrzymywano więźniów, a na samym końcu zobaczyć można ruiny komór gazowych z krematoriami, szybko likwidowanych przez Niemców pod koniec wojny. Corocznie tereny byłego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau odwiedzają setki tysięcy ludzi z całego świata. Wśród nich są byli więźniowie, rodziny ofiar, pielgrzymi, młodzież i dorośli próbujący znaleźć przyczyny rodzenia się nienawiści i pogardy, a także na własne oczy zobaczyć miejsce, które stało się synonimem Shoah, masowego mordu i upadku cywilizacyjnego. Im bardziej oddalamy się w czasie od wydarzeń II wojny światowej tym większe znaczenie mają działania edukacyjne w miejscach pamięci, szczególnie ważne dla najmłodszych pokoleń, których wiedza i wrażliwość dopiero się kształtują. Dla kolejnych pokoleń urodzonych po wojnie, historia sprzed półwiecza jest na tyle odległa, że nie identyfikują się z nią tak, jak ich rodzice lub dziadkowie. Edukacja w miejscach pamięci, z których Auschwitz jako wyjątkowy symbol dla różnych grup narodowych i religijnych jest miejscem szczególnym, to działanie ważne dla współczesnych społeczeństw. Zarówno samo zwiedzanie terenów byłego obozu jak i towarzyszące temu działania pedagogiczne, dają ogromne możliwości kształtowania postaw młodego pokolenia. Wychowują do tolerancji, upowszechniają metody przeciwstawiania się i zwalczania takich zjawisk jak ksenofobia, uprzedzenia, stereotypy, czy dyskryminacja rasowa.
(opracowała: Kataryna Szot)
