WSDZ_23-24.doc

WEWNĄTRZSZKOLNY   SYSTEM   DORADZTWA   ZAWODOWEGO

ZESPÓŁ   SZKOLNO  –  PRZEDSZKOLNY   W   RAKOWIE

ROK   SZKOLNY   2023/2024

 

Opracowanie: Zespół ds. Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego

Podstawa prawna

​​​​​​​Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 roku w sprawie doradztwa zawodowego

 

Wstęp

            Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego realizowany na terenie szkoły jest systemem doradczym, który stwarza możliwości i pomaga w rozwiązywaniu problemów powiązanych z wyborem kierunku kształcenia, drogi kształcenia i planowaniem kariery zawodowej. Do zadań Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego należy koordynacja działań podejmowanych w szkole w celu przygotowania uczniów do wyboru kierunku kształcenia i zawodu. Podejmowane działania mają pomóc uczniom w rozpoznawaniu zainteresowań i zdolności, zdobywaniu informacji o zawodach i pogłębianiu wiedzy na temat otaczającej ich rzeczywistości społecznej. W przyszłości ma to ułatwić młodemu człowiekowi podejmowanie bardzo ważnych wyborów edukacyjnych i zawodowych, tak aby te wybory były dokonywane świadomie, zgodnie z predyspozycjami, kompetencjami i zainteresowaniami.

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego określa rolę i zadania osób odpowiedzialnych w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, metody pracy. WSDZ jest częścią planu wychowawczego szkoły i jest włączony do Statutu szkoły. Adresatami projektu są uczniowie, ich rodzice, nauczyciele oraz instytucje wspomagające proces doradczy. Uczeń przygotowany do podjęcia decyzji edukacyjnej i zawodowej to taki, który zna swoje zainteresowania i predyspozycje, potrafi dokonać samooceny i ma plany na przyszłość.

            Program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego w szkole obejmuje celowe, uporządkowane i wzajemnie powiązane działania związane z doradztwem zawodowym, podlegające wewnętrznej ewaluacji. Dla działań tych zostają określeni adresaci, realizatorzy oraz partnerzy.

 

Funkcjonowanie WSDZ w szkole

 

            Za realizację WSDZ odpowiada dyrektor szkoły, pedagog szkolny, doradca zawodowy, wychowawcy, bibliotekarz, nauczyciele przedmiotowi i inne osoby wspomagające działania doradcze. Wspólne planowanie działań systemowych przez specjalistów i nauczycieli pozwoli podzielić się poszczególnymi zadaniami adekwatnie do posiadanej przez nich wiedzy, doświadczeń, kompetencji w obszarze wychowania, przedsiębiorczości, doradztwa i orientacji zawodowej. Treści z zakresu doradztwa zawodowego będą realizowane w ciągu roku szkolnego zgodnie z harmonogramem opracowanym na bieżący rok szkolny.

 

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego zakłada, że:

• wybór zawodu jest procesem będącym sekwencją decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia,
• na wybór zawodu składają się: wiedza na temat siebie, wiedza na temat zawodów, ścieżek edukacyjnych i rynku pracy,
• na wybór zawodu wpływają głównie cechy osobowościowe jednostki (temperament, charakter, zdolności), zainteresowania, umiejętności, doświadczenia, wyznawane wartości, czynniki emocjonalne, zdrowotne, a także wpływ otoczenia i aktywność własna,
• działania w ramach WSDZ muszą być systematyczne, zaplanowane i realizowane wg harmonogramu pracy szkoły,
• WSDZ obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami,
• WSDZ ma charakter planowych działań ogółu nauczycieli i koordynowany jest przez nauczyciela wyznaczonego do realizacji tych działań przez dyrektora szkoły, dzięki czemu wszelkie działania szkoły mają spójny charakter.

 

Doradztwo zawodowe realizowane w Zespole Szkolno – Przedszkolnym w Rakowie  ukierunkowane jest na:

• rozwijanie kompetencji karierowych ucznia,
• wspieranie kompetencji doradczych nauczycieli,
• wspieranie kompetencji doradczych rodziców,
• wykorzystywanie lokalnych zasobów dla wspierania procesów decyzyjnych ucznia w zakresie wyboru ścieżki edukacyjnej i zawodowej.

 

Cele ukierunkowane na ucznia:

• rozwijanie wiedzy ucznia na temat własnych zasobów i ograniczeń,
• rozwijanie umiejętności analizowania własnych zasobów i ograniczeń w kontekście planów i aspiracji zawodowych,
• rozwijanie wiedzy o rynku pracy,
• rozwijanie wiedzy zawodoznawczej,
• kształtowanie umiejętności krytycznej analizy procesów zachodzących na rynku pracy,
• rozwijanie umiejętności wyszukiwania informacji, zasobów i sojuszników sprzyjających planowaniu i realizacji celów edukacyjnych i zawodowych,
• kształtowanie umiejętności planowania ścieżek edukacyjnych i zawodowych, także w kontekście edukacji całożyciowej,
• przygotowanie do roli możliwych ról na rynku pracy – pracownika, pracodawcy, współpracownika,
• rozwijanie kompetencji miękkich, szczególnie tych związanych z pracą zespołową, planowaniem, ustalaniem priorytetów i zarządzaniem zadaniami w czasie,
• rozwijanie kompetencji transferowalnych,

• rozwijanie umiejętności uczenia się,
• kształtowanie postawy szacunku wobec pracy własnej i cudzej,
• redukowanie społecznych i kulturowych stereotypów dotyczących aktywności zawodowej.

Formy pracy

• obowiązkowe zajęcia z doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII,
• lekcje z wychowawcą,
• doradztwo indywidualne (realizowane w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej),
• warsztaty doradcze realizowane we współpracy z sojusznikami,
• spotkania z ekspertami,
• wycieczki zawodoznawcze,
• spotkania z rodzicami,
• szkolenia dla nauczycieli,
• formy wizualne – strona internetowa szkoły, gazetki.

Klasa O

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 w sprawie doradztwa zawodowego:

§3. Doradztwo zawodowe jest realizowane:

1) w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego na zajęciach edukacyjnych wychowania przedszkolnego prowadzonych zgodnie z przyjętymi programami wychowania przedszkolnego;.

7) w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych z wyjątkiem branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych, w ramach wizyt zawodoznawczych mających na celu poznanie przez dzieci i uczniów środowiska pracy w wybranych zawodach, organizowanych u pracodawców, w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe lub w placówkach i centrach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy.

Cele ogólne:

• rozwijanie wiedzy o zawodach i ich znaczeniu w najbliższym otoczeniu dziecka,
• redukowanie społecznych i kulturowych stereotypów dotyczących aktywności zawodowej,
• kształtowanie postawy szacunku dla pracy własnej i innych,
• pobudzanie i rozwijanie zainteresowań i uzdolnień,
• rozwijanie kompetencji miękkich związanych z pracą w zespole  i organizacją własnej aktywności.

TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA PRZEDSZKOLI, ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH I INNYCH FORM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO

Załącznik nr 1 do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 roku

 

TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA PRZEDSZKOLI, ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH I INNYCH FORM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO

 

1. Poznanie siebie

Dziecko:

1.1 określa, co lubi robić,

1.2 podaje przykłady różnych zainteresowań,

1.3 określa, co robi dobrze,

1.4 podejmuje działania i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

 

2. Świat zawodów i rynek pracy

Dziecko:

2.1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie,

2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie, oraz identyfikuje i opisuje czynności zawodowe wykonywane przez te osoby,

2.3 wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia, w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę,

2.4 podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny,

2.5 opowiada o sobie w grupie rówieśniczej.

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Dziecko:

3.1 nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej),

3.2 nazywa czynności, których lubi się uczyć.

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Dziecko:

4.1 opowiada, kim chciałoby zostać,

4.2 na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie pojedynczych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu,

4.3 podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach, indywidualnie i w ramach działań grupy rówieśniczej.

 

Ponadto w ramach preorientacji zawodowej:

• według uznania i potrzeb nauczyciela w ramach doradztwa zawodowego zrealizowane będą dodatkowe działania oraz wydarzenia, które będą spójne z celami i treściami realizowanymi w odniesieniu do podstawy programowej. Preferowane są spotkania z przedstawicielami zawodów, którzy nie są rodzicem dziecka z danego oddziału.

 Literatura

• Bujakowski M., Chmiel I., Hytkowska-Fąfara J., Łabędzka-Stanecka K., Sarad-Deć K., Sowiar D., Przykładowy program preorientacji zawodowej dla przedszkola z proponowanymi scenariuszami, ORE, Warszawa 2017
• Forma B., Przepióra A., Poznajemy zawody. Części 1,2,3, Wydawnictwo Bliżej Przedszkola, Kraków 2016
• Grzeszkiewicz B. (red.), Preorientacja zawodowa dzieci w wieku przedszkolnym, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2004.
• Maćkowiak A., Kim zostanę, gdy dorosnę? Piosenki o zawodach, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2016
• Maćkowiak A., Zgadnij kto to, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2011
• Strzemińska-Więckowiak D., Kim zostanę? Wierszyki o zawodach, SBM, Warszawa 2014.
• Filmy
• http://www.abc.tvp.pl/19256593/kulisy-czyli-blekitek-poznajemy-zawody

Klasy I-III

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 w sprawie doradztwa zawodowego

§3. Doradztwo zawodowe jest realizowane:

2) w klasach I–VI szkół podstawowych na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, zwanej dalej „ustawą”,

5) w szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, na zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy,

6) w szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, z wyjątkiem branżowych szkół II stopnia, szkół specjalnych przysposabiających do pracy, szkół policealnych i szkół dla dorosłych, na zajęciach z nauczycielem wychowawcą opiekującym się oddziałem,

7) w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych z wyjątkiem branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych, w ramach wizyt zawodoznawczych mających na celu poznanie przez dzieci i uczniów środowiska pracy w wybranych zawodach, organizowanych u pracodawców, w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe lub w placówkach i centrach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy.

 

Cele ogólne:

• rozwijanie wiedzy o zawodach i ich znaczeniu w najbliższym otoczeniu dziecka,
• redukowanie społecznych i kulturowych stereotypów dotyczących aktywności zawodowej,
• kształtowanie postawy szacunku dla pracy własnej i innych,
• pobudzanie i rozwijanie zainteresowań i uzdolnień,
• rozwijanie kompetencji miękkich związanych z pracą w zespole  i organizacją własnej aktywności.

 

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III szkół podstawowych

 

1. Poznanie siebie

Uczeń:

1.1 opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać,

1.2 prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób,

1.3 podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi,

1.4 podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach,

1.5 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

 

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie,

2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach,

2.3 opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach,

2.4 omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje,

2.5 opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu,

2.6 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1 uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności,

3.2 wskazuje treści, których lubi się uczyć,

3.3 wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1 opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić,

4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu,

4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

 

Zajęcia w zakresie orientacji zawodowej w klasach I-III wkomponowane są w proces realizacji podstawy programowej edukacji wczesnoszkolnej.

 

Ponadto w ramach orientacji zawodowej

• zrealizowane zostaną (według uznania i potrzeb nauczyciela) działania i wydarzenia, które są spójne z celami i treściami realizowanymi w odniesieniu do podstawy programowej. Preferowane są spotkania z przedstawicielami zawodów, którzy nie są rodzicem dziecka z danego oddziału.

 

 Literatura

• Bartosz B., Poradnik metodyczny dla nauczycieli, pedagogów i doradców zawodowych; http://static.scholaris.pl/main-file/105/017/rozpoznawanie_predyspozycji_66991.pdf
• Czapla B., Matyszewska B., Ptasznik E., Skoryna M., Przykładowy program orientacji zawodowej dla klas I-III szkoły podstawowej z proponowanymi scenariuszami, ORE, Warszawa 2017
• Dołęga-Herzog H., Rosalska M., Wykorzystanie metod kreatywnych w przygotowaniu uczniów do wyboru zawodu, KOWEZiU, Warszawa 2014; http://euroguidance.pl/ksiazki/
• Forma B., Przepióra A., Poznajemy zawody. Części 1,2,3, Wydawnictwo Bliżej Przedszkola, Kraków 2016
• Maćkowiak A., Kim zostanę, gdy dorosnę? Piosenki o zawodach, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2016
• Maćkowiak A., Zgadnij kto to, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2011
• Strzemińska-Więckowiak D., Kim zostanę? Wierszyki o zawodach, SBM, Warszawa 2014.

 

Klasy IV-VI

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 w sprawie doradztwa zawodowego

§3. Doradztwo zawodowe jest realizowane:

2) w klasach I–VI szkół podstawowych na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, zwanej dalej „ustawą”;

5) w szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, na zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy;

6) w szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, z wyjątkiem branżowych szkół II stopnia, szkół specjalnych przysposabiających do pracy, szkół policealnych i szkół dla dorosłych, na zajęciach z nauczycielem wychowawcą opiekującym się oddziałem;

7) w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych z wyjątkiem branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych, w ramach wizyt zawodoznawczych mających na celu poznanie przez dzieci i uczniów środowiska pracy w wybranych zawodach, organizowanych u pracodawców, w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe lub w placówkach i centrach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy.

 Cele ogólne:

• rozwijanie wiedzy ucznia na temat własnych zasobów i ograniczeń, predyspozycji i uzdolnień,
• rozwijanie umiejętności analizowania własnych zasobów i ograniczeń w kontekście planów i aspiracji zawodowych,
• rozwijanie wiedzy o rynku pracy,
• rozwijanie wiedzy zawodoznawczej
• rozwijanie kompetencji miękkich, szczególnie tych związanych z pracą zespołową, planowaniem, ustalaniem priorytetów i zarządzaniem zadaniami w czasie,
• rozwijanie kompetencji transferowalnych,
• rozwijanie umiejętności uczenia się,
• kształtowanie postawy szacunku wobec pracy własnej i cudzej,
• redukowanie społecznych i kulturowych stereotypów dotyczących aktywności zawodowej.

 

 

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI szkół podstawowych

1. Poznawanie własnych zasobów

Uczeń:

1.1 określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;

1.2 wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;

1.3 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;

1.4 prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.

 

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1 wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;

2.2 opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;

2.3 podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;

2.4 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;

2.5 wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1 wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki;

3.2 wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;

3.3 samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

 

 

 

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1 opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;

4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

W roku szkolnym 2023/2024zadania w zakresie orientacji zawodowej realizowane będą poprzez zajęcia w ramach lekcji z wychowawcą.

 

Literatura

• Bartosz B., Poradnik metodyczny dla nauczycieli, pedagogów i doradców zawodowych; http://static.scholaris.pl/main-file/105/017/rozpoznawanie_predyspozycji_66991.pdf
• Brzezińska-Lauk J., Kruk-Krymula E., Nikorowska K., Przykładowy program orientacji zawodowej dla klas IV-VI – szkoły podstawowej z proponowanymi scenariuszami, ORE, Warszawa 2017 https://doradztwo.ore.edu.pl/programy-i-wsdz/
• Wybieram zawód – pakiet edukacyjny dla klas 4-6 szkoły podstawowej http://www.scholaris.pl/zasob/103923
• Dołęga-Herzog H., Rosalska M., Wykorzystanie metod kreatywnych w przygotowaniu uczniów do wyboru zawodu, KOWEZiU, Warszawa 2014; http://euroguidance.pl/ksiazki/
• Greiner I., Kania I., Kudanowska E., Paszkowska-Rogacz A., Tarkowska M., Materiały metodyczno-dydaktyczne do planowania kariery zawodowej uczniów, KOWEZiU, Warszawa 2006
• Paszkowska-Rogacz A., Tarkowska M., Metody pracy z grupą w poradnictwie zawodowym, KOWEZiU, Warszawa 2004

 

 

 

 

 

 

 

Klasy VII-VIII

 

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 w sprawie doradztwa zawodowego

§3. Doradztwo zawodowe jest realizowane:

3) w klasach VII i VIII szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych, o których mowa w § 2 pkt 4–7, na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, a w przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe również na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia w zawodzie, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy, a także w szkołach specjalnych przysposabiających do pracy – na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych;

4) w klasach VII i VIII szkół podstawowych, w branżowych szkołach I stopnia, liceach ogólnokształcących i technikach, z wyjątkiem szkół dla dorosłych, na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy;

5) w szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, na zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy;

6) w szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, z wyjątkiem branżowych szkół II stopnia, szkół specjalnych przysposabiających do pracy, szkół policealnych i szkół dla dorosłych, na zajęciach z nauczycielem wychowawcą opiekującym się oddziałem;

7) w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych z wyjątkiem branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych, w ramach wizyt zawodoznawczych mających na celu poznanie przez dzieci i uczniów środowiska pracy w wybranych zawodach, organizowanych u pracodawców, w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe lub w placówkach i centrach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy.

 

 

 Cele ogólne:

• rozwijanie wiedzy ucznia na temat własnych zasobów, ograniczeń, predyspozycji, zainteresowań zawodowych i uzdolnień,
• rozwijanie umiejętności analizowania własnych zasobów i ograniczeń w kontekście planów i aspiracji zawodowych,
• rozwijanie wiedzy o rynku pracy,
• rozwijanie wiedzy zawodoznawczej i wiedzy o rynku usług edukacyjnych,
• kształtowanie umiejętności krytycznej analizy procesów zachodzących na rynku pracy,
• rozwijanie umiejętności wyszukiwania informacji, zasobów i sojuszników sprzyjających planowaniu i realizacji celów edukacyjnych i zawodowych,
• kształtowanie umiejętności planowania ścieżek edukacyjnych i zawodowych, także w kontekście edukacji całożyciowej,
• rozwijanie kompetencji związanych z procederami rekrutacyjnymi w obszarze edukacji i rynku pracy,
• przygotowanie do roli możliwych ról na rynku pracy – pracownika, pracodawcy, współpracownika,
• rozwijanie kompetencji miękkich, szczególnie tych związanych z pracą zespołową, planowaniem, ustalaniem priorytetów i zarządzaniem zadaniami w czasie, autoprezentacją,
• rozwijanie kompetencji transferowalnych,
• rozwijanie umiejętności uczenia się,
• kształtowanie postawy szacunku wobec pracy własnej i cudzej,
• redukowanie społecznych i kulturowych stereotypów dotyczących aktywności zawodowej.

 

 

 

 

 

 

 

 

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII szkół podstawowych

 

1. Poznawanie własnych zasobów

Uczeń:

1.1 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

1.2 rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);

1.3 dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;

1.4 rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;

1.5 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.6 określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;

1.7 określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

 

 

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1 wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;

2.2 porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;

2.3 wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;

2.4 uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;

2.5 analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;

2.6 wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;

2.7 dokonuje autoprezentacji;

2.8 charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1 analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;

3.2 analizuje kryteria rekrutacyjne do szkół ponadpodstawowych w kontekście rozpoznania własnych zasobów;

3.3 charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej;

3.4 określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;

4.2 określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;

4.3 identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy;

4.4 planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.

Formy realizacji treści

 

1. OBOWIĄZKOWE ZAJĘCIA Z DORADCĄ ZAWODOWYM

 

Tematyka zajęć w klasie 7

1. Mocne i słabe strony 
2. Zdolności i umiejętności
3. Zainteresowania
4. Predyspozycje zawodowe
5. Wartości, które są dla mnie ważne
6. Planowanie kariery, czyli jak wybrać zawód
7. Jak motywacja pomaga w wyborze zawodu
8. Praca w zespole jako przykład kompetencji kluczowej
9. Świat zawodów
10. Kompetencje na rynku pracy

 

Tematyka zajęć w klasie 8

1. Szkoła podstawowa i co dalej – system edukacji w Polsce
2. Czym się interesuję – co warto brać pod uwagę wybierając kolejne etapy kształcenia
3. Autoprezentacja, czyli sztuka przedstawiania siebie
4. Kim chcę zostać w przyszłości
5. Zawody wokół nas – lokalny rynek pracy
6. Podział grup zawodów wg B. A. Klimowa
7. Moja przyszłość edukacyjno – zawodowa.
8. Od elektryka do kierownika
9. Wpływ stanu zdrowia na wybór zawodu
10. Źródła informacji o szkołach ponadpodstawowych

 

W roku szkolnym 2023/2024 zadania w zakresie orientacji zawodowej realizowane będą również poprzez zajęcia w ramach lekcji z wychowawcą (kl. VIII) „Procedura rekrutacyjna do szkół ponadpodstawowych”.

1. Zajęcia z nauczycielem wychowawcą kl. VII oraz kl. VIII - materiały do zajęć (https://doradztwo.ore.edu.pl/programy-i-wsdz/)

 Literatura dla ucznia

• Cottrell S., Podręcznik umiejętności studiowania, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2007
• Covey S., 7 nawyków skutecznego nastolatka, Rebis, Poznań 2011
• Górczyński M., Obidniak D., Pfeiffer A., Suliga M., Informator o zawodach szkolnictwa zawodowego, KOWEZiU, Warszawa 2017
• Zawadka M., Chcę być kimś. Cz. 1,2,3, Wydawnictwo Mind&dream 2016

 

Literatura dla wychowawcy, nauczyciela, doradcy

• Bartosz B., Poradnik metodyczny dla nauczycieli, pedagogów i doradców zawodowych; http://static.scholaris.pl/main-file/105/017/rozpoznawanie_predyspozycji_66991.pdf
• Chirkowska-Smolak T., Hauziński A., Łaciak M., Drogi kariery. Jak wspomagać rozwój zawodowy dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2011
• Dołęga-Herzog H., Rosalska M., Wykorzystanie metod kreatywnych w przygotowaniu uczniów do wyboru zawodu, KOWEZiU, Warszawa 2014; http://euroguidance.pl/ksiazki/
• Dziurkowska A. i in., Przykładowy program doradztwa zawodowego dla klas VII-VIII szkoły podstawowej z proponowanymi scenariuszami, ORE, Warszawa 2017 (https://doradztwo.ore.edu.pl/programy-i-wsdz/)
• Gardner H., Inteligencje wielorakie, MT Biznes, Warszawa 2009
• Gladwell M., Poza schematem. Sekrety ludzi sukcesu, Wydawnictwo ZNAK, Kraków 2008
• Greiner I., Kania I., Kudanowska E., Paszkowska-Rogacz A., Tarkowska M., Materiały metodyczno-dydaktyczne do planowania kariery zawodowej uczniów, KOWEZiU, Warszawa 2006
• Górczyński M., Obidniak D., Pfeiffer A., Suliga M., Informator o zawodach szkolnictwa zawodowego, KOWEZiU, Warszawa 2017
• Gut R., Piegowska M., Wójcik B., Zarządzanie sobą. Ksiażka o działaniu, myśleniu i odczuwaniu, Difin, Warszawa 2008
• Rosalska M., Warsztat diagnostyczny doradcy zawodowego, KOWEZiU, Warszawa 2012
• Paszkowska-Rogacz A., Tarkowska M., Metody pracy z grupą w poradnictwie zawodowym, KOWEZiU, Warszawa 2004
• Santorski J., Konel M., Le Guern B., Prymusom dziękujemy. Nowe spojrzenie na życie i karierę, Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, Warszawa 2007

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PROGRAM REALIAZACJI

WEWNATRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO
w roku szkolnym 2023/2024

1. Działania związane z realizacją doradztwa zawodowego

 

Zadania realizowane przez wychowawców i nauczycieli nie zostały szczegółowo ujęte w harmonogramie. Termin ich realizacji zależy od planów zajęć i lekcji wychowawczych dla poszczególnych klas.

 Podmioty, z którymi szkoła współpracuje przy realizacji zadań:

• Powiatowa Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Chmielniku
• Mobilne Centrum Informacji Zawodowej w Kielcach